L-Iżbalji dwar Malta

Malta:
Nieħu l-impressjoni li għandna l-impressjoni li faċli ħafna ngħaddu l-impressjonijiet tagħna dwar Malta. Ma nafx kemm-il blogg, kemm-il artiklu, kemm-il ittra naqra fil-ġimgħa bl-istess suġġett: Malta. U nieħu l-impressjoni wkoll li l-impressjoni ta' dawk kollha li jgħaddu l-impressjonijiet tagħhom dwar Malta hija waħda negattiva: it-tip li aktar ma nagħtuha (nagħtuwwa) bis-sieq lil dil-blata aktar inkunu xikk, aktar trendi, aktar aġġornati forsi.


Meta konna noħolmu li nsiru Ewropej
Kien hemm min ħass obbligu morali li jiddedika kolonni sħaħ fil-gazzetti (iva, ikolli ngħida) ta' l-establixment, biex jikkampanja favur id-dħul ta' Malta fl-Ewropa, bit-tama qaddisa li nsiru Ewropej. Barra l-fatt li għadni s'issa ma nafx xi tfisser eżatt din il-kelma, donnu li issa qegħdin jintebħu dawn li l-kampanja kollha tal-korp li kitbu fil-gazzetti tiegħu kienet aktar immirata lejn is-sħubija politika u ekonomika milli s-sħubija kulturali. Tassew, id-diskors kulturali qatt ma feġġ fil-kampanja għad-dħul fl-Ewropa. U ma nistax nimmaġina kif korp konservattiv bħalma hu l-Partit Nazzjonalista qatt seta' jimmira għas-sħubija kulturali f'Ewropa li temmen wisq fil-liberta' personali. Imma din storja antika ħafna. Vassalli wkoll ħolom b'Malta kulturalment Ewropea (l-Ewropa x-xiħa ovvjament) u warajh kien hemm wieħed jismu Juan Mamo li wkoll fantas dimensjoni Ewropea għal din il-Blata. Issa qegħdin nintebħu li, anki jekk ħutna l-Ewropej għadhom ma jafux x'inhi l-identita' Ewropea tagħhom, aħna m'aħniex membri kulturali ta' l-Ewropa. Jien għadni nittama; għadni ma qtajtx qalbi. Mhux għax nemmen wisq f'ħuti l-Maltin, imma għax qiegħed nintebaħ dejjem aktar li d-dnubiet tal-Blata mhumiex tagħha biss. Anki l-Ewropa tal-kultura l-għolja għandha ħafna ħafna u ħafna dnubiet li jixbhu ħafna u ħafna lil dawk 'Maltin'.

U allura, għalkemm niddiżappunta ruħi, ma nitkażax wisq. Jew aħjar: nitkaża bi dnubi għax ninduna li kulħadd qed jidneb bħali, jew jekk mhux kulħadd huma ħafna li qed ikewsu fl-istess dnub.


Lil din l-art razzista
L-avvenimenti orrendi fil-kampijiet ta' Ħal Safi, l-inżul fit-toroq tan-neo-faxxisti Maltin, flimkien ma' ħwejjeġ oħra fl-istess vena, ġabuna konxji ta' kemm dan il-pajjiż huwa razzist. Naf min iddeċieda li jitlaq 'l hemm għax tkaża b'pajjiżu. Ma nagħtihx tort jitkaża. Li ma nafx huwa jekk qabel telaq ħarisx sew lejn ir-rekord tal-pajjiż li telaq lejh: jekk marx f'pajjiż kast u pur.

Jekk wieħed jagħti daqqa t'għajn lejn xi pajjiżi-aħwa oħra malajr jintebaħ bid-dnubiet ta' dawn. Nieħdu l-każ ta' l-Estonja. 12% tal-popolazzjoni ta' din l-art huma meqjusa mingħajr ċittadinanza għax huma ta' dixxendenza Russa. Biex isiru ċittadini tal-pajjiż fejn ilhom jgħixu diċennji sħaħ iridu jgħaddu minn eżami fil-lingwa Estona. Fil-Latvja hemm sitwazzjoni simili ħafna u l-lingwa Russa, mitkellma minn terz ta' l-abitanti ta' dan il-pajjiż, hija ristretta, biex ma ngħidx iddisprezzata. Każi aktar estremi ta' razziżmu, b'eki antiki ħafna, tista' ssibhom fir-repubblika Ċeka, f'dik Slovakka wkoll u anki f'pajjiżi li qegħdin jaspiraw sħubija Ewropea bħalma hi l-Kroazja.

Naturalment dan kollu mhuwiex konsolazzjoni; huwa biss sinjal li, għal darb'oħra, m'aħniex uniċi. Għaldaqstant forsi jkun tajjeb li meta nagħtu bis-sieq inkunu konxji ta' x'qegħdin nagħmlu eżattament.


Aktar żbalji dwar Malta
Qiegħed jingħad li l-ġenerazzjoni ġdida ta' kittieba Maltin mhumiex interessati fil-politika. Ma nistax nimmaġina kif wieħed jista' jagħmel stqarrija bħal din. Din l-idea qed jippromwoviha l-aktar Mario Azzopardi u tista' tinqara hawnhekk. Ma nistax ma ninnutax kif l-uniċi kittieba li kitbu dwar ir-razziżmu, dwar il-klandestini, dwar l-oxxenitajiet fil-qasam tax-xandir pubbliku u privat u dwar il-konsumeriżmu kollha ġejjin mill-ġenerazzjoni l-ġdida. Biżżejjed tara l-kitba ta' Adrian Grima u ta' Clare Azzopardi biex din l-istqarrija dwar l-apolitiċiżmu taqa' żorba. Modestja apparti, fl-1991 jien kont diġa' ktibt dwar il-miskinita' tax-xandir f'Malta, dwar ir-razziżmu, biex ma nsemmix ukoll li kont l-ewwel wieħed li ktibt dwar il-gass tad-dmugħ fis-snin tmenin. Kienet tkun stqarrija korretta kieku nkiteb dwarna li aħna ġenerazzjoni li mhix dixxiplu ta' ideoloġija fissa. Hekk iva, kont naqbel, anzi dal-kliem għidnieh ħafna drabi; imma li ma tinteressaniex il-politika huwa żball ikrah, jew forsi żball komdu wkoll.


L-istudenti apolitiċi
Hekk kont naħseb jien ukoll, imma ntbaħt li kont sejjer żball. Illum għandna studenti li jwaqqfuk f'nofs lezzjoni u jgħidulek biex ma tkunx biased kontra ideat leminin; li jekk qed titkellem kontra l-Lowell dak sinjal li ma fhimtux sew; li m'għandniex nisħqu wisq fuq l-aspett Semitiku tal-lingwa Maltija; li m'għandniex nikkritikaw il-kittieba ta' qabel għall-kummenti razzisti tagħhom għax wara kollox "kulħadd jaf x'tip huma l-Lhud" ... U ssib oħrajn li jwaqqfuk fil-kurituri u jgħidulek kemm iħossuhom elevati bil-versi miktuba daqs mitt sena ilu, versi li ċċelebraw ir-Reliġjon Kattolika, il-Patrija, il-Familja.


L-abort u l-kostituzzjoni
Ftit ilu kellna kontroversja dwar jekk il-kostituzzjoni għandhiex tipprojbixxi l-abort. Kont qed naqra l-BBC online u ltqajt ma' dan l-artiklu. Mid-dehra mhux aħna biss Kattoliċi aktar mill-Papa! Dnub ieħor li mhuwiex ristrett għall-Blata.